Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, gümrük vergisinin yüzde 130'dan buğdayda yüzde 45'e, arpada yüzde 35'e düşürülmesinin psikolojik etkisiyle, çiftçi-tüccar-sanayici zincirinin koptuğunu, hububat piyasasının bozulduğunu bildirdi. Bayraktar, 'sanayici düşük gümrükle buğday ithal edeceğim diye tüccardan mal almıyor, tüccar mal elinde kalacağını düşündüğü için çiftçiden buğday almıyor. Dışardan giren buğday olmamasına rağmen, söylemi bile yetti; bazı bölgelerde alım satım durdu' dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, bu şartlarda Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) acil olarak, hiç beklemeden devreye girmesi, makul bir müdahale alım fiyatı açıklaması, piyasada istikrarı sağlaması zorunluluğu bulunduğunu belirtti.
'TMO'nun, piyasaya geç girerek, çiftçimize ölümü gösterip, sıtmaya razı etmemelidir' diyen Bayraktar, Ofis'in, çiftçinin dostu olduğunu göstermesi, alın terinin karşılığını verecek bir fiyattan alım yapması gerektiğini vurguladı.
Şemsi Bayraktar, buğday ve arpa ekili alanların üçte ikisini oluşturduğunu, bunlarda yaşanacak bir olumsuzluğun Türk tarımını etkileyeceğini, acilen tedbir alınması gerektiğini bildirdi. Bayraktar, TZOB'u arayıp tonunu 1050-1100 liradan satın aldığı buğdayı fabrikaya 1000 liraya satamadığını söyleyip ne yapacağını soran tüccarların olduğunu açıkladı.
Üretici ve tüccar tedirgin
Düşük gümrükle dışarıdan buğday ithal edilmemesine rağmen, gümrük vergisi indiriminin Resmi Gazete'de yayınlanmasının ardından 2-3 gün içinde buğday ve arpa piyasasının işlemez hale geldiğini belirten Bayraktar, 'Buğday ve arpada bazı bölgelerde piyasa durdu. Söylem dahi yetti. Tüccar mal almıyor, elindeki malı fabrikalara satamıyor. Görünen o ki karar alınırken psikolojik etki atlanmış. Kararda ekonominin en önemli unsurlarından psikolojik etkinin ıskalanması bu sonucu doğurdu' dedi.
Çiftçi bu şartlarda ayakta kalamaz
Girdi fiyatları yüksek, verim düşükken gümrük vergilerinin indirilmesinin çiftçinin rekabet imkanını tamamen ortadan kaldırdığına dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti: 'Bu maliyetlerle, bu verimle, bu gümrüklerle buğday ve arpa üreticimiz ayakta kalamaz. Buğdayda biz dekar başına 270 kilogram verim alırken, Fransa 735, Almanya 862 kilogram verime ulaşmış durumda. Maliyetler ve verimdeki fark yüzde 35-45 değil ki bu gümrükler çiftçimizi korumaya yeterli olsun. Kesinlikle karardan vazgeçilmelidir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız da ithalat kontrol belgesi vermeyerek ithalatı önlemelidir.'
