Deneyimli Gazeteci Nurettin Yýlmaz ile yapmýþ olduðu söyleþide, Sakarya Ticaret Borsasý Baþkaný Sayýn Adem Sarý, fýndýk Baþta olmak üzere, tarým ve hayvancýlýk üzerine açýklamalarda bulundu
Baþkan Sarý; Sorunlarla alakalý bir çözüm üretilemedi þu zamana kadar. Aslýnda fýndýkta sorun fiyatta deðil. Fýndýðýn yapýsal sorunlarý var. Arazilerin küçülmesi, miras yoluyla arazilerin bölünmesi, kaliteli üretim yapýlamamasý gibi birçok neden var.
Aslýnda biraz profesyonel anlamda tarým yapýlmasý gerekiyor. Profesyonel derken, çiftçi tarýmý babadan kalma usullerle deðil de, daha teknolojik yapabilir.
Ama arazinin bütün olmasý ve büyük olmasý gerekiyor. Büyük arazilerde üretim maliyetleri düþüyor. Ziraat Mühendisi çalýþtýrabiliyorsun yanýnda insan çalýþtýra biliyorsun. Bunlar saðlanýrsa fýndýkta konuþulacak tek þey fiyat olur.
ALAN BAZLI DESTEK
Ben oldum olasý alan bazlý desteðe karþýyým, çünkü alan bazlý destek üreticiyi çiftçiyi tembelliðe yöneltiyor. Alan bazlý verilen destek paralarý bence ziyan ediliyor.
Ne yapýlmasý gerekir derseniz, fýndýða destek verilmesi lazým, kaliteli ve birim alanda üretilebilecek fýndýða destek verilmesi lazým.
Sadece fýndýkta deðil diðer tarým ürünlerine de destek verilmeli. Böyle olursa üretici birim alanda 1 ton fýndýk topluyorsa 1 buçuk tona çýkacak.1 buçuk tona çýkan üreticiye daha fazla destek vereceksin ki o baðýna bahçesine daha iyi baksýn, ilaçlamasýný ona göre daha iyi yapsýn. Asýl teþvik bu olur.
MARKA ÜRÜN ÜRETÝLMELÝ
Öncelikle fýndýðý Fiskobirlik alsýn, TMO alsýn, þu alsýn bu alsýn yaklaþýmý doðru deðil. Eðer siz bu üründen katma deðer yaratamýyorsanýz, ürün çeþidi çýkaramýyorsanýz ham haliyle satmak zorundasýnýz.
Bunun alýcýsý da Avrupa'daki çikolata fabrikalarý. Ürün yapan fabrikalarýn çoðu Avrupa da, temel ham madde de fýndýk. Tamam, TMO alsýn ama Avrupa'ya satamýyorsa ne yapacak aldýðý fýndýðý?
Kendi ülkenizde, kendi firmalarýnýzda katma deðer üretip dünya piyasasýyla rekabet edecek bir damak tadý yakalayamazsanýz bu fýndýðýn fiyatýný her sene konuþur hale getirir. Önemli olan marka ürün üretmek... Devletin de katkýsýyla farklý bir damak tadý elde etmemiz gerekiyor.
FÝYAT HASATTAN ÖNCE AÇIKLANMALI
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) hangi yýl fýndýk alýyorsa fiyatýný hasattan önce açýklamasý gerekiyor. Bu sektördeki herkesin ortak düþüncesidir.
Böyle olursa üretici borçlanmasýný ona göre yapar, düðününü ona göre ayarlar. Bu aslýnda üretim kalitesini de arttýrýr. Bunun Ticaretini yapan firmalar Avrupa ile alýþveriþ yapan firmalar fýndýk fiyatýný tahmin edip ona göre pozisyon alabilirler.
Geçen yýl TMO Kasým ayýnda fiyat verdi. Bu doðru deðil. Üreticiye yönelik fiyat vereceksen Kasým ayýnda fiyat verilmez.
Ekim - Kasým ayýnda fýndýk üreticinin elinden çýkmýþ oluyor. Böyle yapýlýnca piyasanýn dengesi de bozulmuþ oluyor. Piyasanýn bir akýþý vardýr, herkes o akýþa göre kendine bir pozisyon seçer ve ona göre hareket eder. Ama siz oyunun ortasýnda kuralý deðiþtirirseniz bu olmaz.''
ÇÝFTÇÝ TANIMI YENÝDEN YAPILMALI
Devlet gerçek üreticiye destek vermeli. Çiftçi tanýmýný tekrar yapýp kime demeliyiz çiftçi bunu belirlemeli. Bana göre çiftçi; Bir yýl boyunca topraðýný iþleyen ve toprakta ki üründen bir yýl boyunca geçinen ve baþka geliri olmayan aileye çiftçi denmesi lazým.
Bu da 1 dönüm, 2 dönüm, 3 dönüm, 5 dönüm 20 dönümle olmaz. Bu yüzden, arazi bütünlüðünün saðlanmasý lazým?
1 ton fýndýk toplayan üretici için fiyatýn 20 TL ya da 30 TL olmasý hiçbir þey ifade etmez. Sene boyunca geçinemez. Herkes þuan da uzaktan kumandalý üretim yapýyor. Çünkü babasýndan kalma arazisinden geçinemiyor, geçinemediði için baþka bir iþ bakýyor.
Çiftçilik artýk ana gelir kaynaðý olmaktan çýktý, ek gelir durumunda. Þehir dýþýnda veya yurt dýþýnda çalýþýyor, fýndýðý komþusuna toplattýrýyor. Bunlarýn uzun vadeye yayýlarak bir planlama yapýlmasý lazým. Bu arazi sorunu, çiftçi sorunu, tarým sorunu bugünden yarýna çözülebilecek bir þey deðil.
ÇÝFTÇÝLÝK DEMODE MESLEK OLDU
Devletin özellikle 1950 yýllardan sonraki sanayileþme hamleleri, þehirleþme hamleleri nedeniyle yýllardan beri büyükþehirlere göç oldu. Köyler boþaldý, üretim de azaldý. Köylerde 50-60 yaþýn altýnda üretici bulamazsýnýz.
Gençler köyde durmuyor. Çiftçilik demode bir meslek oldu. Çiftçiliði cazip hale getirmek lazým, bunun üzerinde çalýþmak lazým. Köylerin yapýsýný bozmadan düzenlemek lazým?
Köyde sosyal alan yok, sosyalleþmek için sinema ve benzeri yerlerin olmasý gerekir. Böyle olursa kentlerde þehirlerde yýðýlma olmaz, trafik sorunu çözülmüþ olur. Devletin bu iþte yapýsal anlamda destek vermesi lazým. Köklü bir reforma ihtiyaç var.dedi
SAYIN BAÞKAN DOÐRU SÖYLEDÝ LAKÝN BÝZE GÖRE EKSÝK SÖYLEDÝ
Tarým ve hayvancýlýkta Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün yaptýðý gibi Kooperatifleþme olmazsa olmazýmýzdýr, bu konuda Merhum Atatürk, ilk "Tarým Kredi Kooperatifi"ni Silifke ilçesine ait birkaç köyün de içinde bulunduðu "Tekirçiftliði" köyünde 30 Haziran 1936 yýlýnda açar ve kendisi de kooperatifin ilk ortaklarýndan biri olur. "Ýnsanlar bizzat çalýþýrlarsa baþarýlý olamazlar" diyerek kooperatifleþmenin birlik ve beraberliðin önemine vurgu yapmýþtýr...
Merhum Mustafa Kemal Atatürk'ün mirasýný har vurup harman savurduðumuz gibi kooperatifçilik ülküsüne de tam manasý ile sahip çýkmadýðýmýzdan; tüm kurumlarýmýz gibi tarýmýmýz da bugün yerlerde sürünmektedir....
Dünyamýzda 8 milyar insaný ve bir o kadarýný da rahatlýkla besleyecek kaynak mevcut ve sýnýrsýz iken, her 6 saniyede bir çocuk açlýktan ölüyor.
Nüfusunun 5-10 katýný besleyecek Türkiye'de ise yoksulluk yaþanýyor. Bu bir kader deðil elbette. Bu durum paylaþamamaktan, adil gelir daðýlýmý olmadýðýndan ve uygulanan kapitalist sistemden kaynaklanmaktadýr...
TARIMDA KATMA DEÐERÝ ARTIRABÝLMEK ÝÇÝN MALÝYET VE HAMMADDE GÝDERLERÝNÝN AÞAÐI DÜÞÜRÜLMESÝ ÞATTIR
"Geliþmiþ ülkelerde tarým ve hayvancýlýk faaliyetleri
