YAZILI BASIN BİTİYOR!

GAZETELERİN İFLASLARI ÇOK YAKIN

Yıllardan beri duyduğumuz ?yazılı basın bitiyor' söylemi gerçekleşmek üzere. Zira Meclis'te görüşülen ikinci yargı paketinde icra iflas kanununun yenilenerek, icradan satışlarda gazetelere ilan verilmesi zorunluluğunun kaldırılması planlanıyor. Bu durum başta yerel gazeteler olmak üzere ulusal yayın yapan gazeteleri de kapanma noktasına getirebilir

Okuyucularının büyük kısmını dijital medyaya kaptıran gazetelerin geliri son 10 yılda dünya genelinde yüzde 70'e yakın azaldı. Kayıp sadece gazete satışlarında yaşanmıyor.

Dijital medya yazılı basının reklam pastasını da tırpanlıyor. Verilere göre gazetelerin reklam gelirleri son 10 yılda yüzde 60'tan fazla azaldı. Dolayısıyla bu dönemde gazeteler ayakta kalabilmek için maliyet azaltmak adına eleman çıkartmak zorunda kaldılar.

Bundan dolayı basın mensupları arasında işsizlik son yıllarda tavan yapmış durumda. Son 1 yıllık süreçte 2 binden fazla gazeteci işsiz kaldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)  verilerine göre gazeteci işsizliği bir yılda yüzde 4.7 oranında artarak yüzde 23.8 oldu. Türkiye Gazeteciler Sendikası'nın verilerine göre de basın yayın sektörü son bir yılda yüzde 628 oranında küçüldü.

Türkiye'de son birkaç yılda hem ulusal ölçekte yayın yapan hem de yerel yayın yapan yüzlerce gazete kapısına kilit vurdu. Halihazırda yayın hayatını zorlukla sürdüren gazetelerin önemli bir bölümü de borç batağına saplanmış durumda. Kısıtlı imkanlarla yayın yapan birçok gazete basın ilan gelirleri ile ayakta kalma mücadelesi veriyor.

İşte bu ağır şartlar altındaki yazılı basına yeni ve öldürücü bir darbe daha vurulmak üzere. Meclis'te görüşülen ikinci yargı paketinde icra iflas kanununun yenilenmesi bekleniyor. İcra ilanlarının yerel gazetelerde yayınlanma zorunluluğunun kaldırılma ihtimali, ilan gelirine bağımlı olan başta yerel gazeteler olmak üzere, tüm gazeteleri endişelendiriyor.

Yerel gazetecilik tamamen bitebilir

Yargıda çeşitli alanlarda düzenlemeleri içeren ve hazırlıkları halen süren ikinci yargı paketinde icra iflas kanununun yenilenerek, yerel gazetelere verilen ilanların kesilmesi ihtimali, maliyetler altında zor günler geçiren ve ayakta kalmakta zorlanan yazılı basını kara kara düşündürüyor.

Zaten yerel basın, piyasalarda yaşanan durgunluk ile reklam verenlerin azalması, abone sayısının düşmesi ve kağıt/mürekkep gibi hammaddelerin maliyetindeki artışlar son dönemde büyük zorluklar yaşıyor. 2019-2023 yıllarında yargı alanında atılacak adımları düzenleyen Yargı Reformu Strateji Belgesi'nin ikinci paketine ilişkin TBMM'deki çalışmalar devam ediyor. İkinci pakette icra iflas kanununun tamamen değiştirilmesi planlanıyor.

Buna göre alacaklı ve borçlu arasındaki dengenin gözetilerek, icra satış sisteminin yenilenmesi ve takiplerde vatandaşlara yansıyan maliyetlerin azaltılması hedefleniyor. Bu maliyetlerin azaltılması için de getirilecek düzenlemeyle satışların sadece elektronik ortamda yapılması, gazetelere ilan verilmesi zorunluluğunun kaldırılması düşünülüyor.

"Resmi ilan" statüsündeki icra ilanlarının yayınlanması zorunluluğunun kaldırılmasının ise buradan gelecek gelire bağımlı olan yazılı basını, özellikle de Anadolu'daki yerel gazetelerin köklü şekilde etkilemesi bekleniyor. Yerel gazetelerin bir yılda aldıkları resmi ilanların yaklaşık yüzde 40'ının bu icra ilanlarından oluştuğu göz önünde tutulursa, planlanan düzenlemenin hayata geçmesi yerel gazetelerin büyük çoğunluğunun kesin iflası anlamına geliyor.