Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (SUBÜ) Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Taki Demir ve
Dekan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin İrfan Balık, Çiftçi TV'de yayınlanan 'Derdimiz Fındık'
isimli programa konuk oldu. Programda Türkiye'de fındık üretimine yönelik genel bir değerlendirme
yapılırken yürütülen seleksiyon çalışmalarının yol haritası da paylaşıldı. Temel hedef fındıkta verimliliği
en üst düzeye çıkarmak.
Katma değerli ürünler için çalışıyoruz
Fındığın Türkiye'nin stratejik ürünlerinden birisi olduğunu vurgulayan SUBÜ Ziraat Fakültesi Dekanı
Prof. Dr. Taki Demir, "Dünya'da fındık üretiminin en fazla olduğu ülke biziz. Sakarya yıllık 100 bin ton
civarında üretimle Türkiye'de 2. sırada yer alıyor. Doğu Karadeniz'e doğru gidildikçe çeşit nedeniyle
fındıkta verim dalgalanması söz konusu. Şehrimizde ise ağırlıklı olarak tercih edilen 'çakıldak' fındık
çeşidi. Çakıldak geç yapraklandığı için ilkbaharda zarar görmüyor. Bu nedenle Sakarya'da verim
dalgalanması çok fazla görülmüyor. Bizim amacımız Türkiye'deki verimi daha yüksek seviyelere
çıkarabilmek. Bu nedenle çakıldak fındık çeşidinde bu yıl şehrimizden aldığımız örneklerle Ar-Ge
çalışmalarına başladık. Daha yüksek verimli çakıldak klonlarını tespit etmeye, yeni çeşitler geliştirmeye
ve üreticimizin hizmetine sunmaya çalışıyoruz. Öğretim üyelerimiz fındıktan katma değerli ürünler
geliştirmek için projeler üretiyorlar. Her zaman üreticimizin yanında olacağız" diye konuştu.
Mekanik hasatla maliyetler düşecek
Fındık Araştırma Enstitüsü'nde fındıkla ilgili ıslah ve yetiştirme tekniklerine yönelik olarak 15 yıl
boyunca projelerde görev aldığını belirten SUBÜ Ziraat Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Hüseyin İrfan
Balık, "Orada edindiğimiz tecrübeleri Sakarya'da ve çevre illerde bulunan üreticilerimizle paylaşacağız.
Ülkemizde 16 il ve bu illere bağlı 123 ilçede fındık üretiliyor. Bu illeri eski ve yeni üretim bölgesi
olarak iki kategoride değerlendiriyoruz. Eski üretim bölgesinde Ordu, Giresun, Trabzon ve Rize
bulunuyor.
Bu iller fındığın ilk kültüre alındığı yerler. Daha sonra birçok ile yayılış gösterdi. Yaklaşık
400 bin fındık üreticimiz var. Bunların çok geniş coğrafyaya yayılması bölgeler arasında üretim tekniği,
çeşitlilik ve verim açısından farklılıklar ortaya çıkarıyor. Ülkemizde dekara fındık üretimi 100 kilo
civarında. Eski üretim bölgesinde bu verim daha düşükken Sakarya ve Düzce gibi illerde ise verim
yüksek. Bunun birçok nedeni var. Sakarya'da 50-60 yıldır fındık üretimi yapılıyor ve bahçeler genç.
Araziler nispeten düz. Mekanik hasada uygun bir yapı var. Biz de mekanik hasada uygun çeşitlerin
geliştirilmesi ve uygun dikim sistemleriyle fındık üretimindeki avantajı maliyete de kolaylıkla
yansıtabilmeyi hedefliyoruz."
Sakarya'da ilk
Fındıkta seleksiyon çalışmalarıyla ilgili bilgi veren Balık, "Fındık gibi anavatanı Anadolu olan türlerde
mevcut çeşitlerden daha verimli ve kaliteli olanları seçmek seleksiyon olarak adlandırılıyor. Çeşit
ıslahında hâlihazırda geçerli bir yöntem. Fındıkla ilgili birçok şehirde seleksiyon çalışmaları
yürütülmüş, ancak Sakarya'da böyle bir çalışma yapılmamıştı. Biz üniversitemizin desteğiyle böyle bir
proje kurguladık ve geçtiğimiz hasat döneminde Karasu ve Kocaali ilçelerinde çakıldak çeşidi öncelikli
olmakla birlikte verimli gördüğümüz klonları tespit ettik. Seçim süreci 3 yıl sürecek. Ardından
belirlediğimiz klonların genetik olarak farklılıkları ortaya konulacak. Daha sonra bunlar aynı bahçede
eşit bakım koşulları altında birbiriyle kıyaslanacak. Bu sürecin ardından ise tescil aşamasına geçeceğiz.
Üreticilere mevcut yetiştirdiği çeşitlerden çok daha verimli ve kaliteli olan yeni fındık çeşitlerini sunmuş
olacağız. Geliştirilen yeni çeşitlerin fidanlarının üreticilere dağıtımı söz konusu olacak. Doku Kültürü
Laboratuvarımız ile bu çeşitlerden bol miktarda arzu eden üreticilerimize tedariği sağlayacağız"
ifadelerini kullandı.
